جهان سوم؟!

 ۱۶ تیر ۱۳۸۶


"جهان سوم جایی است که هر کس بخواهد مملکتش را آباد کند، خانه اش خراب می شود و هر کس که بخواهد خانه اش آباد باشد، باید در تخریب مملکتش بکوشد."

                                                                                پرفسور محمود حسابی

 

بازگشت

    ۱۹ تیر ۱۳۸۶

 

        "من باز خواهم گشت؛

        چرا که بالهایم،

        توان بازگشت را به من می دهند.

         می خواهم که در سپیده دمان بمیرم.

        ...

         آرزو می کنم که به گل ها بازگردم؛

         و از گل ها،

                         به قلبم. "

                                                          لورکا

 

ما همیشه فکر می کنیم انسانهای آزاده ای که ماندگار شدند از هوش سرشار و استعداد فوق العاده ای برخوردار بودند و شرایطشون با شرایط زندگی ما خیلی فرق داشته؛ و غافلیم از اینکه در چه سختی و با چه رنج هایی زندگی کردند. بعضی اوقات بد نیست زندگی نامه ی همین ستارگان دست نیافتنی را مطالعه کنیم؛ اونوقت میبینیم مثلا "موتسارت" همچین الکی و از روی شانس هم موتسارتی که جهانیان می شناسند، نشده. در صورتی که در فلاکت زندگی کرده و بزرگترین خیانت ها را دیده؛ از همسری که نت های موسیقی اش را پنهانی برای رقیبش میبرده... در پایان هم زندگی این نابغه ی موسیقی به یه گور دسته جمعی ختم می شه تا نوای رکوئیمی که ساخته آرامش بخش روح سرشار از زیبایی اش باشه.

 

یا خیلی از ما "ونگوگ" نقاش معروف را می شناسیم؛ اما نمی دونیم در عشقش شکست خورده یا اینکه در یه مقطع از زندگی اش به قدری فقیر بوده که از گرسنگی به حال مرگ افتاده و چه سختی هایی کشیده تا ونگوگی شده که همه، حتی کسانی که از هنر چیزی نمیدونند، می شناسندش البته در همین حد که ونگوگ دیوانه بوده چون خودکشی کرده!!! کتاب "شور زندگی" کتاب جالبی یه که زندگی ونگوگ را توصیف می کنه همراه نامه هایی که برای برادرش تئو نوشته. 

 

زندگی نامه ی دیگه ای که به نظرم خوندش خالی از لطف نیست، کتاب "شور هستی" است که به شرح زندگی "چارلز داروین" پرداخته، همینطور به سفرهای اکتشافی اش. و یا زندگی "فدریکو گارسیا لورکا" که آقای "اصغر قره باغی" نوشته و در این کتاب به همه ی ابعاد زندگی لورکا پرداخته، حتی نمونه هایی از طراحی هاش در بخش پایانی کتاب به چاپ رسیده.

 

فیلم های زیادی هم هستند که به زندگی ماندگاران تاریخ و هنر می پردازند؛ یکی از اون فیلم ها، فیلم "فریدا" است که به زندگی خانم "فریدا کالو" نقاش مکزیکی پرداخته؛ همراه با رنج ها و خیانت هایی که می بینه. البته فیلم به دلیل محدودیت زمانی کامل نیست... کتاب های زیادی درمورد زندگی و آثار فریدا نوشته شده که یکی از آنها کتاب "فریدا کالو" نوشته ی "سارا م.لوی" است.

"هنگامی که پزشکان پای راست او را قطع کردند، کالو در دفتر یادداشت خود، طرحی از دو پای بریده با این مضمون نقاشی می کند: پاها به چه دردم می خورند، در حالی که من بال هایی برای پرواز دارم."

 

 و ...

هراس

۱۲ تیر ۱۳۸۶ 

   

       " هرگز از مرگ نهراسیده ام

       اگر چه دستان اش از ابتذال شکننده تر بود.

       هراس من ـ باری ـ همه از مردن در سرزمینی ست

       که مزد گورکن

                        از بهای آزادی ی آدمی

                                                     افزون باشد."

                                                                                شاملو

 

هر روز ذهنمون را درگیر یک مسئله می کنند؛ تا به اون چیزی که باید فکر کنیم؛ فکر نکنیم و اون چیزی را که باید بفهمیم؛ نفهمیم. هر روز به یک طریقی سرگرممون میکنند؛ یه روز حق مسلم ما در داشتن انرژی هسته ای؛ یه روز ایجاد رعب و وحشت بخاطر مبارزه با بدحجابی و اشرار؛ امروز نگرانی از سهمیه بندی بنزین و ...

 

دوست

۱۰ تیر ۱۳۸۶ 


       بزرگ بود

       و از اهالی امروز بود

       و با تمام افق های باز نسبت داشت

       و لحن آب و زمین را خوب می فهمید.

       صداش

      به شکل حزن پریشان واقعیت بود.

       و پلک هاش

       مسیر نبض عناصر را

       به ما نشان داد.

       و دست هاش

       هوای صاف سخاوت را

       ورق زد

       و مهربانی را

       به سمت ما کوچاند.

       به شکل خلوت خود بود

       و عاشقانه ترین انحنای وقت خودش را

       برای آینه تفسیر کرد.

       و او به شیوه ی باران پر از طراوت تکرار بود.

       و او به سبک درخت

       میان عافیت نور منتشر می شد.

       همیشه کودکی باد را صدا می کرد.

       همیشه رشته ی صحبت را

       به چفت آب گره می زد.

       برای ما یک شب

       سجود سبز محبت را

       چنان صریح ادا کرد

       که ما به عاطفه ی سطح خاک دست کشیدیم

       و مثل لهجه ی یک سطل آب تازه شدیم.

       و بارها دیدیم

       که با چقدر سبد

       برای چیدن یک خوشه ی بشارت رفت.

       ولی نشد

       که روبروی وضوح کبوتران بنشیند

                                             و رفت تا لب هیچ

                                             و پشت حوصله ی نورها دراز کشید

                                             و هیچ فکر نکرد

                                              که ما میان پریشانی تلفظ درها

                                              برای خوردن یک سیب

                                             چقدر تنها ماندیم.

                                                                                      سهراب سپهری

به یاد الهه ی ما، دوستم "میترا" که این هفته سومین سالگرد پروازشه. 

 

آفرینش آدم

۵ تیر ۱۳۸۶ 

               

               خاک آدم هنوز نابیخته بود

                                                  عشق آمده بود و در دل آویخته بود

               این باده چو شیرخواره بودم، خوردم

                                                  نی، نی می و شیر با هم آمیخته بود!

اول شرفی که خاک آدم را بود، این بود که به چندین رسول به حضرتش می خواندند، و او نمی آمد و ناز میکرد. و می گفت: ما را سرّ این سخن نیست!

آری قاعده چنین رفته است، هر کس که عشق را منکرتر بود، چون عاشق شود در عاشقی غالی تر گردد. باش تا مسئله قلب کنند.

               منکر بودم عشق بتان را یکچند

                                                  آن انکارم مرا بدین روز افکند

........................................................................................

چون نوبت به دل رسید گل آدم را از ملاط بهشت بیاوردند، و به آب حیات ابدی بسرشتند، و به آفتاب سیصد و شصت نظر بپروردند.

چون کار دل بدین کمال رسید، گوهری بود در خزانه ی غیب که آن را از نظر خازنان ملکوتی نهان داشته بود، و خزانه داری آن به خداوندی خویش کرده، فرمود که آن را هیچ خزانه لایق نیست الّا حضرت ما، یا دل آدم.

آن چه بود؟ گوهر محبت بود که در صدف امانت معرفت تعبیه کرده بودند، و بر جمله ی ملک و ملکوت عرضه داشته، هیچکس استحقاق خزانگی و خزانه داری آن گوهر نیافته، خزانگی آن را دل آدم لایق بود که به آفتاب نظر پرورده بود، و به خزانه داری آن جان آدم شایسته بود که چندین هزار سال از پرتو نور جلال احدیت پرورش یافته بود.

 پ.ن : برگرفته از کتاب : مرصادالعباد تالیف : نجم الدین رازی. چند روز پیش خواهرم چند صفحه از این کتاب را برام خوند خیلی خوشم اومد و قسمتهایی ازش انتخاب کردم.

باز هم آرت

چیزی که مهمه اینه که الان حالم خیلی خوبه. این هفته کلاس انیمیشن و جناب استاد و همکلاسی هام بیشتر از هفته های قبل بهم حال و انرژی دادند. مثل اینکه هنوزم عشق من به آرت می تونه مرهم خیلی از دردهام باشه و جای خالی خیلی چیزها را برام پرکنه. یکی از همکلاسی هام هم که یه دختر پرتحرک بامزه ست، پایه ی شیطنت هام شده؛ این هفته جلسات انیمیشن و گرافیک را ریختیم به هم و به کلاس رونقی بخشیدیم و شادی از خودمان ساطع نمودیم. آخه ما اونقدر تحت تاثیر تمرینات انیمیشن قرار گرفته ایم که همه چیز را متحرک میبینیم و همه اش در هیجان به سر میبریم.

و اما روز چهارشنبه طراحی کاراکترهای ما بسیار مقبول محضر استاد واقع شد و جناب استاد ما را بسی با تعاریفشان خرسند نمودند و ما نیز بسیار بر استعداد وافرمان بالیدیم و بر همکلاسیان محترم فخر فروختیم. در خاتمه جلسه هم که استاد گرانقدر از ما دعوت فرمودند تا کلاس روز پنج شنبه را در منزل ایشان برپاداریم بسیار استقبال نمودیم. اما متوجه نشدیم علت این دعوت غیر منتظره چیست و با توجه به مثبت بودن زیاد از حد جناب استاد جوان خیلی هم نمی شد فکرهای خفن باحال کرد! تنها چیزی که به ذهنمان خطور کرد این بود که حتما قرار است فیلم های هنری (سانسور نشده) ببینیم البته راجع به مبحث کلاس. اما با ورود به منزل استاد بیش از پیش به مثبت بودن ایشان پی بردیم. استاد عزیز ابتدا با یکسری کتب نقاشی، طراحی صحنه ی تاتر، عکاسی، نقوش اسلامی و ایرانی، تصویر سازی، معماری و انیمیشن ما را بمباران تصویری کردند و بعد با یکسری فیلم های انیمیشن هنری. چشمانمان با رویت آن همه تصاویر زیبا حظ وافر نمودند. به قول پگاه : کففففففف می کنییییییییییم! البته به صرف شربت و شکلات و میوه. و ما پیشنهاد نمودیم که همه ی جلسات کلاس در منزل استاد محبوبمان برگزار گردد.

غفلت

۲۸ خرداد ۱۳۸۶ 


کسی که خوابه را می شه بیدار کرد؛ اما کسی که خودش را به خواب زده هیچ وقت نمی شه بیدارش کرد.

ضرورت درونی

۲۵ خرداد ۱۳۸۶ 


       " در دل من چیزی ست

         مثل یک بیشه ی نور، مثل خواب دم صبح

        و چنان بی تابم، که دلم می خواهد

        بدوم تا ته دشت، بروم تا سر کوه

        دورها آوایی است که مرا می خواند."

 

پارسال این موقع ها حسابی درگیر جمع آوری و نوشتن مطالب پایان نامه ام بودم. امروز چند صفحه اش را خوندم. حس فوق العاده خوبی بهم داد؛ هم عنوانش "ستایش نور" و هم نوشته ها :

 

           ... جستجو ،

                             جستجو ،

                                             جستجو ...

و من نمی دانم این سفر جستجو کی پایان می یابد!؟

                                                                   شاید روزی در بهشت.

 

" در هنر که جاودانه ی آزاد است، بایدی وجود ندارد. هنر از باید می گریزد، همچنان که روز از شب."

 

... سال هاست در کشاکش این مسئله ام که من به آثارم زندگی می دهم یا آنان زندگی مرا شکل می دهند!؟ آگر من آنها را می آفرینم پس چگونه است که آنان به من شوق زیستن می دهند و هر روز بیقرار وجودشان هستم!؟

 

"در هر تصویری به نحوی اسرار آمیز یک زندگی تمام نهفته است. یک زندگی تمام با رنج های بسیار، شکل های بسیار و ساعات بسیار توام با شوق و نور."

 

و همیشه منتظر آن یکی که بهترین خواهد بود. آیا آن روز فرا خواهد رسید؟! به هرحال این چشم انتظاری خود بهانه ای است برای هر روز زیستن و دقیق نگریستن همانند یک کودک. کودک، جهان را چنان حس می کند که هر چیزی برایش تازه است؛ او روشنایی را می بیند، مجذوب آن می شود، می خواهد آن را با دست بگیرد، انگشتش می سوزد و از آتش در او ترس و احترام پدید می آید. سپس یاد می گیرد که روشنایی را، سوای جنبه های دشمنانه، جنبه های دوستانه نیز هست؛ که روشنایی تیرگی را می پراکند، روز را طولانی می سازد و می تواند نمایشی شادمانه عرضه بدارد. برای هنرمند بودن باید مانند کودک بی هراس و صادقانه زیست و سختی ها را به جان خرید.

 

" هنرمند فرزند نازپرورده ی زندگی نیست... و از این رو در زندگی اش آزاد نیست بلکه فقط در هنر آزاد است." آزاد است که هر گونه تجربه ای کند اما این آزادی نامحدود باید برمبنای ضرورت درونی ـ که آن را صداقت می نامند ـ استوار باشد و این اصل نه فقط در هر هنر بلکه در زندگی صادق است و از نظر هگل: "...ملاک و ضابطه ای که کمال و ارتقاء یک اثر هنری را تعیین می کند درجه ذهنیت و درون ذاتی آن است."

 

و من بر این باورم که بزرگترین اثر هنری یک هنرمند زندگی اش است و تنها تفاوت هنرمند با عامه ی مردم. یگانه و بی همتا ...و برای یگانه بودن احتیاجی به تقلا نیست. فقط یکی شدن با کائنات است و آنگاه راه را نشانت خواهند داد.

 

             " ...ناگهان نوری در مرده ام فرود آمد

                                                    و من در اضطرابی زنده شدم."

 

و کسی مدام در من زمزمه می کرد " الله نور السموات و الارض " پس ستایش نور ستایش آن یکتاست.

 

" چشم باز او (هنرمند) باید مدام به زندگی درونی اش و گوش او به ندای ضرورت درونی دوخته باشد. در این صورت است که او به هر وسیله ی مجاز و غیر مجاز دست خواهد زد. این یگانه راهی است که می توان به یاری آن، ضرورت اسرار آمیز را بیان کرد. همه ی وسائل، اگر ضرورتی درونی داشته باشد، مقدس است. همه ی وسائل، اگر از سرچشمه ی ضرورت درونی برنخیزد، گناهکارانه است."

 

پ.ن : جملات داخل گیومه از کتاب معنویت در هنر نوشته ی واسیلی کاندینسکی با ترجمه ی هوشنگ وزیری نقل شده. و اشعار داخل گیومه از هشت کتاب سهراب سپهری.

 

ده فرمان سیلور استاین

۲۱ خرداد 1387


1. سازش مکن.

2. قضاوت مکن.

3. در انتظار پاداش مباش.

4. در پی رهبران مرو.

5. به یاد داشته باش که هر روز را مقدس بداری.

6. به فرزندان خود احترام بگذار.

7. جسم خویش را قبل از وقت مقرر تباه مکن.

8. سر در کار خود داشته باش.

9. وقت خویش را هدر مده.

10. گناه را به گردن همسایه ات مینداز.

یکی از تاثیرگذاران زندگی من "شل سیلور استاین" یا همون "عمو شلبی" خودمونه. کسی که با اشعار کودکانه و طراحی های ساده اش من را به دنیای دیگه ای برد؛ دنیایی ورای قوانین و قواعد محدود کننده و دست و پاگیر. بهم یاد داد سنت شکنی کنم؛ دنیا و هر چیزی که درون اش وجود داره را از زاویه های دیگه هم ببینم و... ده فرمانش را همراه یه عکس کوچولوش  چند سالی یه که به دیوار اتاقم نصب کرده ام که همیشه جلوی چشمم باشه؛ که درسهایی که بهم داده را فراموش نکنم... عمو شلبی عزیزم دوستت دارم و دلم میخواد تا همیشه عموی من باقی بمونی.

دغدغه ی آرت

۱۹ خرداد ۱۳۸۶ 


چند وقته سرم شلوغ پلوغه و این آشفتگی از پوست سرم هم رد شده و به مغزم رسیده! هر هفته بین اصفهان و تهران در رفت و آمدم و اصلا نمی فهمم روزهام چطور میگذره. دلم یه ذره آرامش میخواد ...

...........................................................

دیروز تو فرصتی که پیدا کردم یه سری به موزه هنرهای معاصر تهران زدم. همایش شعر و نقاشی بهار ایرانی. به نظرم اصلا نمایشگاه جالبی نبود. تعداد زیادی از کارها که به هیچ وجه ارزش دیدن نداشت، چه برسه به اینکه بخواد از دیوار موزه آویزون بشه. اون تعدادی هم که ارزش دیدن داشت اونقدر تکراری بود که همه ی شوقم را سرکوب کرد. آخه استاد من، عزیز من، تا کی باید این چندتا نقاشی ات را تو هر نمایشگاه و موزه ای و با هرعنوانی ببینم؟!! خب جان من، تو که کار جدید نداری مجبور نیستی کار شونصد سال پیش ات را برای همایش بفرستی، اونم فقط بخاطر اینکه از قافله عقب نمونی! تنها اثری که این بین بهم لذت و حس پرواز داد نقاشی استاد ابولقاسم سعیدی بود. نقاشی هاش را فوق العاده دوست دارم. بنظرم از معدود نقاشانی است که آثارش علاوه بر مدرن بودن سرشار از روح ایرانی اند. واقعا ایرانی اند نه اینکه تظاهر به ایرانی بودن. در شماره 16 نشریه حرفه هنرمند چاپ تابستان ۸۵ چند صفحه ای به زندگی و آثارش پرداخته شده ...

...........................................................

من دیروز اولین طرح فیلم نامه انیمیشن زندگی ام را نوشتم. البته یه هفته ای بهش فکر میکردم تا اینکه بالاخره چند خطی نوشتمش و اینطور که استادم می گفت موفق هم بوده ام! حالا نمی دونم برای دلخوشی ام گفت یا اینکه واقعا من تو این یه هفته تونسته بودم تخیلم را به پرواز در بیارم. راستش هیچ وقت تو زندگی ام به فیلم نامه نویسی و نویسنده شدن فکر نکرده ام و کلا فکر میکنم استعداد و البته دغدغه اش را هم نداشته باشم. اما اینطور که دستگیرم شده قبل از اینکه انیماتور بشم باید تخیلم را حسابی پرورش بدم و فیلم نامه نویسی بهترین تمرین برای رشد خلاقیته. چیزی که این بین برام خیلی جالبه اینه که فیلم نامه نویسی برای سینما با فیلم نامه نویسی برای انیمیشن خیلی متفاوته. در فیلم نامه ی انیمیشن همه ی تاکید روی تصویره نه کلام ...

...........................................................

این روزها خیلی احساس تنهایی میکنم . دور و برم پره از آدم. آدم هایی که دوستشون دارم اما نمی تونم باهاشون در مورد دغدغه های هنری ام صحبت کنم. همه ی دوستام بعد از دانشگاه یا وارد مقوله ی عشقولانه بازی و ازدواج شدند یا درگیر کار و اسکناس. دلم واسه ی اون اکیپ هامون تنگ شده برای اون روزایی که همه ی موزه ها را زیر و رو می کردیم و در مورد تک تک آثار بحث. برای نقدهای بی رحمانه ای که هر استادی را به محکمه می کشوند. برای اون سفرهای یک روزه. دلم برای همه ی اون لحظاتی که با هم زندگی کردیم تنگ شده... آرزو می کنم باز دور هم جمع بشیم.

...........................................................

هیچ می دونی امروز دقیقا پنج سال و یک ماه از آخرین باری که همدیگه را دیدیم میگذره؟ چشمام دلتنگ نگاه های پر از تحسین توست... هنوز به اینکه احساس و هنرم را تایید کنی نیاز دارم. می دونی هنوز برای من خدایی و می پرستمت؟ و همیشه بدم میاد از کسانی که برام می خونند از دل برود هر آنکه از دیده برفت. و بهشون پوزخند میزنم و می گم چه ضرب المثل احمقانه ای، چه دروغ بزرگی!